FODMAP Diyeti son zamanların popüler diyetler arasında bulunmaktadır.
Peki nedir bu FODMAP diyeti?
Kimler uygulayabilir?
Ne kadar süre devam edilebilir?
FODMAP DİYETİ
FODMAP diyeti hassas bağırsak sendromu dediğimiz IBS teşhisi konulmuş hastalar için geliştirilmiş bir diyet çeşididir. Hassas bağırsak sendromu yaşayan bireylerin şikayetleri genelde şişkinlik, gaz, mide krampları, hazımsızlık, kabızlık, mide ağrıları ve ishal olmaktadır. Fakat bu kriterler çölyak, bağırsak sorunları ve hatta kolon kanseri teşhisini koyarken de göz önüne alınan semptomlardır. Bu yüzden IBS teşhisini kendi kendinize koymanız mümkün değildir. Bu teşhisi alanında uzman bir doktor koyacaktır. IBS teşhisi konulmuş hastalarda FODMAP diyeti uygulanarak yukarda bahsi geçen semptomlara sebep olan besin veya besin grubunu keşfedebilirsiniz. FODMAP diyetini uygularken bu konuda bilgili olan bir diyetisyenle ilerlemenizi tavsiye ediyoruz.
PEKİ FODMAP DİYETİ NEDİR?
FODMAP bireyden bireye değişmekle birlikte bağırsaklarda gaz oluşturabilecek kısa zincirli karbonhidratların (fruktoz, laktoz, fruktan, galaktan, poliol) diyette kısıtlandığı ve sonrasında teker teker ürünlerin diyete 3 günlük sürelerle eklendiği bir diyettir.
Adım adım anlatacak olursak;
- İlk önce FODMAP içerikli besinlerin tamamı diyetten çıkarılır.
- Düşük FODMAP içerikli besinlerle oluşturulan diyet ile minimum 3 hafta uygulanır. Ve bu süreçte şikayetler sıkı bir şekilde gözlemlenir.
- Üç haftalık vücut bütün bu besinleri unutmuş olur ve temizlenir.
- Sonrasında yüksek FODMAP içerikli besinlerden biri seçilip, 3 gün süre ile vücut bu besine maruz bırakılır. Bu 3 gün içerisinde bağırsaklarda ne gibi değişiklikler olduğu gözlemlenir. Gaz, kramp, kabızlık veya ishal ya da diyete başlamadan önce yakınılan semptomlar neler ise onların tekrar edip etmediği gözlemlenmelidir.
- Eğer maruziyet sonrasında semptomlar tekrarlarsa diyetten bu besin tamamen çıkarılır. Ve aynı deneme yanılma yöntemi ile diğer besinler 3 günlük sürelerle denenir.
Böylelikle kişi IBS’ye sebep olan besinleri saptamış olur ve diyetisyen eşliğinde diyette ne kadar bulundurup bulunduramayacağını öğrenmiş olur.
YÜKSEK FODMAP İÇEREN BESİNLER
- Meyveler: Armut, avokado, elma, erik, greyfurt, hurma, karpuz, kiraz, kayısı, kuru meyveler, mango, muz (olgun), nektarın, incir, yaban mersini
- Sebzeler: Bezelye, biber, Brüksel lahanası, enginar, karnabahar, kereviz, kuşkonmaz, mantar, sarımsak, soğan, pırasa, rezene, yer elması
- Tahıllar ve Baklagiller: Arpa, bakla, buğday, çavdar, fasulye, nohut, soya fasulyesi
- Süt ve Süt Ürünleri: Süt (inek, koyun, manda), yoğurt, kefir
- Tatlandırıcılar: Agave şurubu, bal, pekmez, yüksek fruktozlu mısır şurubu, şeker pancarı/kamışı, fruktoz, ksilitol, mannitol, maltitol, sorbitol
- Kuruyemişler: Kaju, Antep fıstığı
- İçecekler: Meyve suları, bira, şarap, soya sütü, süt, rezene çayı, papatya çayı
ORTA DÜZEYDE FODMAP İÇEREN BESİNLER
Karabuğday, fıstık ezmesi, hardal orta düzeyde FODMAP içerir.
- Meyveler: Frambuaz, Hindistan cevizi, kavun, nar
- Sebzeler: Bal kabağı, bamya brokoli, domates, kereviz, mısır, patlıcan, pancar, taze fasulye, turp
- Tahıllar ve Baklagiller: Kinoa, mercimek, pirinç, yulaf
- Kuruyemişler: Badem, fındık
- Süt Ürünleri: Beyaz peynir, lor peyniri, keçi peyniri, laktozsuz süt
DÜŞÜK FODMAP İÇEREN BESİNLER
Balık, kabuklu deniz ürünleri, kırmız et, yumurta düşük FODMAP içerir.
- Meyveler: ananas, çilek, kestane, kızılcık, kivi, limon, mandalina, portakal, üzüm (yaş)
- Sebzeler: havuç, lahana, marul, ıspanak, ıspanak, patates, pazı, roka, yeşil soğan, sakız kabağı, salatalık
- Kuruyemişler ve Tohumlar: Ay çekirdeği, ceviz, Chia, çam fıstığı, haşhaş tohumu, kabak çekirdeği, keten tohumu, susam
Çay, kahve ve nane çayı tüketilebilir.
Yukarıda bahsedilen yüksek ve orta düzey FODMAP içeren besinler bağırsakta sindirilemez ve su çekerek bakteriler tarafından fermente edilirler. Bu da gaz, mide-bağırsak krampları, kabızlık veya ishal gibi bağırsak sorunlarına sebep olabilir.
Uzman kişi tarafından sıkı bir FODMAP diyeti uygulanması ön görüldüyse düşük FODMAP içerikli besinler göz önüne alınarak diyet hazırlanmalıdır.
FODMAP diyetini uygulamadan önce bireyler doktor ve diyetisyen iş birliğinde tedavi ve diyet planı oluşturmalıdır.
Sağlıklı günler dilerim. Diyetim Burada Ailesi