Günümüz dünyasında stres herkesin hayatında gereğinden fazla miktarda bulunmaktadır. Stres anında kortizol seviyeleri yükselir. Bu da fiziksel, kimyasal ve duygusal birçok gelişime sebep olur.

İnsan vücudunda kortizol, dışarıdan gelebilecek herhangi bir tehlikeye karşı harekete geçmek için var olan bir hormondur. Aslında bir nevi kendini korumak için vücudu gergin ve her an kaçabilecek düzeyde bir fiziksel ve kimyasal duruma sokmaktır. Fakat bu stres faktörü yırtıcı bir hayvandan kaçmak yerine iş yerinde yaşadığınız bir problem yüzünden kaynaklanabilir ve kortizol salgılamanıza sebep oluyor. Dolayısıyla gün içerisinde aslında ölümcül olmayan fakat bizi strese sokan olaylar kortizol seviyelerini sürekli yüksek düzeyde tutuyor bu da fiziksel ve kimyasal değişimleri devamlı hale getiriyor. Ciddi anlamda yıpranmaya sebep olan bu durum kalp ve beyin başta olmak üzere ciddi hastalıklara sebebiyet verebilir.

Stresle Başa Çıkabilmek İçin Ne Yapmalı?

Stres azaltan çeşitli yöntemler vardır. Basit düzeyde anlık stres ve kaygı sorununuzu bu tarz yöntemlerle kontrol altına alabilirsiniz.

• Düzenli egzersiz yapmak
• Sevdiklerinizle vakit geçirmek, sosyalleşmek
• Duş almak
• Temiz havada yürüyüşe çıkmak
• Tatile çıkmak

Stresle baş etmekte zorlanıyorsanız bir uzmandan (psikolog, psikiyatrist) yardım almalısınız.

Stres ve Beslenme

Peki gelelim stres ve beslenme arasındaki bağlantıya. Stres azaltan besinler (comfort food) vitaminler, flavonoidler, hormonların yapısına dahil olan aminoasitlerle ilgilidir.

• Triptofan içeren besinlerin diyetle alımı
• Antioksidanlar (özellikle C vitamini)
• Omega-3 yağ asidi içeren besinlerin diyetle alımı
• D vitamini düzeyi

Triptofan içeren besinlerin diyetle alımı

Seratonin, ruh halini pozitif etkileyen bir nevi mutluluk hormonudur. Besinlerle seratonin alınamaz.

Bazı besinler seratonin öncü maddesi olan triptofan içerir. Triptofan bağırsaklardan emilip beyinde seratonin üretimini sağlar. Bu yüzden triptofan içeren besinler tüketmek daha mutlu bireyler olunmasında etkilidir.

Triptofan içeren besinler

• Süt
• Peynir
• Yumurta
• Dana eti
• Somon Balığı
• Ton Balığı
• Tavuk, Hindi gibi kümes hayvanlarI
• Tahıllar
• Yulaf
• Nohut
• Kuruyemişler (badem, fındık, fıstık, kaju, kabak çekirdeği, ay çekirdeği)
• Susam
• Muz (aynı zamanda potasyum içerdiği için kaslardaki gerginliği alır gevşeme sağlar.)

Triptofan diğer amino asitlerin yoğun olduğu ortamda beyin bariyerini geçebilme noktasında zorlanır. Dolayısıyla triptofanı sadece protein bazlı beslenme ile alabilmek zordur. Çünkü protein içerikli besinler birçok çeşit aminoasit içerir.  Triptofanı karbonhidratlardan almak seratonin üretimini destekleyecektir.

Antioksidanlar ve Stres

Antioksidan bakımından zengin besinler triptofanın yıkımını engeller. Antioksidan içeriği zengin bir beslenme şekli ruh hali ve mutluluk üzerine pozitif etki sağlayacaktır.

Meyve sebzeler, kabuklu kuruyemişler, yağlı tohumlar antioksidan içeriği yüksek besinlerdir.

Günlük yüksek meyve-sebze tüketiminin insan ruh halinde iyileşmeler sağlar.

• Bitter çikolata da antioksidan içerir. Ve içerdiği bazı maddeler pozitif ruh haline katkı sağlar.

Omega-3 yağ asidi

Omega-3 yağ asitleri içeren besinler beyin gelişiminde etkili olduğu gibi ruh hali durumlarında da etkilidir. Omega 3 yağ asidi içeren besinler stresi ve olumsuz duygudurumlarını azaltır.

Somon balığı ve çeşitli deniz ürünlerinde, keten tohumu, Chia tohumu, cevizde yüksek miktarda bulunur.

Triptofan ve omega-3 yağ asidi içeren ortak besinler vardır. Bu besinlerin tüketimi ruh hali üzerine ve stres ile baş etme noktasında fayda sağlayacaktır.

D vitamini düzeyi

Somon ve yumurta vb. D vitamini içerir. Fakat en iyi kaynağı güneştir.

Sonuç

• Stresi azaltan ve duyguları daha pozitif hale getirmek için birçok faktör vardır.
• Triptofan içerikli beslenirken protein bazlı değil, karbonhidrat bazlı besinleri tercih etmek daha mantıklı olacaktır.
• Antioksidan içeren besinler hem vücuttaki zararlı metabolitlerle savaşır. Hem de triptofanın yıkımını engelleyerek seratonin üretimini destekler. Sebze, meyveler, kabuklu kuruyemişler antioksidan içerir.
• Omega-3 yağ asitleri beyin gelişimi ve ruh hali durumlarını da etkiler.
• D vitamini eksikliğinde depresyon, kaygı, yorgunluk, halsizlik, mutsuzluk gözlemlenebilir. D vitamini besinlerle az miktarda alınsa da asıl kaynağı güneştir.